Nếu là người mê phim về đề tài chính trị hay gián điệp, bạn chắc chắn đã từng thấy qua phiên dịch thầm. Đây là một hình thức dịch nói thường xuất hiện trong các phân đoạn về các cuộc đàm phán hay họp bàn bí mật. Tuy nhiên, đừng hiểu lầm rằng đây là loại hình dịch thuật chỉ có ở trong phim. Thực tế, phiên dịch thầm có tính ứng dụng khá cao trong nhiều lĩnh vực hiện nay.
1. Khái niệm về phiên dịch thầm
Phiên dịch thầm là kiểu dịch thuật khá quen thuộc trong các phim về đề tài gián điệp, chính trị hay các cuộc đàm phán quốc tế. Chẳng hạn như phim The Interpreter (2005), Tinker Tailor Soldier Spy (2011), Argo (2012), Mission: Impossible – Fallout (2018)…
Phân cảnh thường thấy là một người dịch sẽ nói nhỏ vào tai người nghe nhằm giữ sự riêng tư khi giao tiếp trong các tình huống nguy hiểm hay các cuộc gặp bí mật. Hoặc người phiên dịch sẽ ở một nơi khác, thông qua mic thu âm để nghe và dịch lại thông tin vào tai nghe được giấu kín. Đó chính là phiên dịch thầm.
Cụ thể hơn, phiên dịch thầm (tiếng Anh: whisper interpreting hay tiếng Pháp: chuchotage) là hình thức dịch nói đặc biệt, trong đó phiên dịch viên sẽ ngồi bên cạnh và thì thầm nội dung đã được dịch vào tai 1 người hoặc một nhóm người (không quá 3 người) mà vẫn đảm bảo giọng nói của người dịch không làm gián đoạn lời người thuyết trình. Hình thức này thường được áp dụng cho các cuộc họp kín, đàm phán bí mật
>> Dịch vụ phiên dịch hộ tống chuyên nghiệp, đáp ứng đa dạng nhu cầu
>> Dịch vụ phiên dịch dự án ngắn hạn, dài hạn chuyên nghiệp, bảo mật cao
>> Dịch vụ phiên dịch tòa án uy tín, chất lượng
2. Đặc điểm của phiên dịch thầm
Xét về bản chất, phiên dịch thầm gần như giống với phiên dịch song song. Nghĩa là, người dịch sẽ chuyển ngữ đồng thời cùng lúc với diễn giả để người nghe nắm bắt toàn bộ trọng tâm nội dung bài thuyết trình. Khác biệt ở chỗ, dịch thầm thì không cần chuẩn bị thiết bị như micro, tai nghe và cabin. Phiên dịch viên chỉ cần nói thầm với âm lượng vừa đủ vào tai người nghe.
Hình thức phiên dịch này thường được áp dụng cho các cuộc họp, hội nghị chỉ tầm vài chục người tham dự và đối tượng cần nghe chuyển ngữ chỉ từ 1 đến 2 người. Bên cạnh đó, phiên dịch thầm cũng có thể hoạt động như phiên dịch nối tiếp, khi người thuyết trình nói theo từng đoạn ngắn và phiên dịch viên sẽ dịch lại ở những khoản nghỉ này.
Thông thường, hầu hết các dự án phiên dịch thầm không cần sử dụng thiết bị hiện đại. Tuy vậy, trong một số trường hợp có thời gian phiên dịch dài hay môi trường nhiều tạp âm, thông dịch viên có thể sử dụng một máy phát bỏ túi nhỏ có micro cài ve áo hoặc quanh cổ và máy thu có tai nghe cho người tham dự.
Theo cách này, phiên dịch viên có thể dịch bài thuyết trình cho nhiều người nghe một cách rõ ràng và tăng cường tính bảo mật thông tin tốt hơn. Mặc dù vậy, thời gian làm việc kéo dài sẽ khiến áp lực tinh thần người dịch tăng cao, vậy nên tình huống dịch thầm có thiết bị cũng cần thêm một phiên dịch viên nữa để hỗ trợ.
3. Trường hợp áp dụng
Phiên dịch thầm là một hình thức dịch thuật được sử dụng trong các tình huống yêu cầu bảo mật cao và sự chính xác trong việc truyền đạt thông tin. Điển hình như những trường hợp sau:
- Các cuộc họp kín và đàm phán bí mật: họp bàn đàm phán giữa các quốc gia, các cuộc họp chiến lược giữa các giám đốc điều hành, đàm phán hợp đồng, họp nội bộ, giới thiệu sản phẩm mới…
- Các hội nghị quốc tế và sự kiện đa quốc gia: các cuộc gặp cấp cao, hội nghị thượng đỉnh, ký kết hiệp ước
- Các sự kiện pháp lý đặc biệt: các phiên tòa quốc tế, các cuộc điều tra thẩm vấn tội phạm xuyên quốc gia
- Dịch vụ y tế: khi khám chữa bệnh cho bệnh nhân nước ngoài
- Các sự kiện văn hóa, nghệ thuật: khi có các nghệ sĩ, diễn giả nước ngoài tham gia nhưng một vài người không hiểu được ngoại ngữ, phiên dịch thầm giúp số ít khán giả này hiểu rõ hơn về nội dung của buổi biểu diễn hoặc bài nói chuyện mà không gây gián đoạn cho những người xem khác.
- …
Thực tế, trường hợp áp dụng phiên dịch thầm hiệu quả nhất là trong môi trường phòng hội nghị, dành cho các sự kiện có không quá vài chục người tham dự và chỉ một số ít người trong số khán giả cần dịch vụ phiên dịch.
>> Dịch vụ phiên dịch hội nghị, hội thảo
>> Phiên dịch hội chợ triển lãm
>> Top 6 điều cần biết về Phiên dịch nối tiếp – Consecutive interpreting
4. Yêu cầu về năng lực của phiên dịch viên
Tương tự như các hình thức phiên dịch khác, dịch vụ phiên dịch thầm sẽ yêu cầu thông dịch viên có đủ những điều kiện sau:
- Trình độ: tốt nghiệp đại học chuyên ngành ngôn ngữ học, dịch thuật hay các ngành liên quan, có chứng chỉ hoặc bằng cấp chuyên ngành về phiên dịch hoặc các chứng chỉ quốc tế về dịch thuật như CLoL, NAATI…
- Kinh nghiệm: có ít nhất 2-5 năm kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực phiên dịch, đặc biệt là phiên dịch thầm.
- Kỹ năng ngoại ngữ: thông thạo ít nhất hai ngôn ngữ (ngôn ngữ nguồn và ngôn ngữ đích) ở mức độ cao cũng như hiểu biết sâu sắc về văn hóa, phong tục, và ngữ cảnh của cả hai ngôn ngữ.
- Kỹ năng nghe – nói: nghe hiểu xuất sắc để nắm bắt nhanh chóng và chính xác thông tin từ người nói và biết trình bày lại một cách rõ ràng, mạch lạc và chính xác nhất nội dung đã dịch cho người nghe
- Các kỹ năng mềm khác: khả năng ghi nhớ tốt, quản lý thời gian hiệu quả, biết cách ứng biến nhanh nhạy và xử lý linh hoạt trong các tình huống bất ngờ…
5. Tóm lược những ưu điểm và nhược điểm của phiên dịch thầm
Từ những thông tin trên, chúng ta có thể tóm tắt một vài ưu điểm và hạn chế về hình thức phiên dịch thầm như sau.
5.1. Ưu điểm
- Bảo mật thông tin: phiên dịch thầm giúp giữ bí mật thông tin tốt, phù hợp với các cuộc họp kín, đàm phán bí mật hoặc tình huống yêu cầu bảo mật cao.
- Không cần thiết bị phức tạp: đa số các trường hợp sử dụng dịch vụ dịch thầm đều không cần thiết bị hỗ trợ như micro, tai nghe hay hệ thống âm thanh phức tạp, chỉ cần phiên dịch viên và người nghe.
- Tính linh hoạt: quá trình phiên dịch có thể thực hiện ở bất kỳ đâu, từ phòng họp nhỏ đến hiện trường, phù hợp với nhiều tình huống khác nhau.
- Giao tiếp trực tiếp: hình thức này tạo điều kiện thuận lợi trong việc giao tiếp trực tiếp giữa người nói và người nghe được diễn ra nhanh chóng, giúp đảm bảo cho sự chính xác và kịp thời của thông tin.
5.2. Nhược Điểm
- Hạn chế về số lượng người nghe: phiên dịch thầm chỉ phù hợp với một hoặc một vài người nghe, không hiệu quả cho các nhóm lớn.
- Gây mệt mỏi cho phiên dịch viên: phiên dịch thầm yêu cầu sự tập trung cao độ và có thể gây mệt mỏi cho phiên dịch viên thời gian sự kiện kéo dài
- Khả năng nghe bị hạn chế: nếu môi trường sự kiện ồn ào hoặc không gian lớn, người nghe có thể gặp khó khăn trong việc nghe rõ phiên dịch viên.
- Yêu cầu cao về kỹ năng của phiên dịch viên: phiên dịch viên phải có khả năng nghe hiểu nhanh, nhớ tốt và phản xạ nhanh để truyền đạt thông tin một cách chính xác.
Tóm lại, phiên dịch thầm được xem như một biến thể của phiên dịch song song những cách thức chuyển ngữ thì không cần sự hỗ trợ của thiết bị hiện đại. Hình thức này là một công cụ hữu hiệu trong các tình huống dịch thuật có ít người nghe và diễn ra trong không gian kín, cần sự giao tiếp trực tiếp cũng như yêu cầu cao về độ bảo mật.
Nếu có nhu cầu tìm kiếm hình thức phiên dịch trên, Dịch thuật ASEAN có thể giúp bạn. Với hơn 15 năm kinh nghiệm, chúng tôi là đơn vị chuyên cung cấp các giải pháp biên phiên dịch với trên 50 ngôn ngữ và hơn 100 chuyên ngành khác nhau. Chất lượng dịch thuật được kiểm soát chặt chẽ thông qua hệ thống tiêu chuẩn ISO 9001:2008. Liên hệ ngay để chúng tôi có thể hỗ trợ giải đáp thắc mắc và đưa ra báo giá tốt nhất dành cho bạn:
- Điện thoại: 02473049899
- Hotline: 0936 336 993
- Zalo,Viber :0589038668 – Sky: diepnv1606
- Email: hanoi@dichthuatasean.com – saigon@dichthuatasean.com
- Fanpage: https://www.facebook.com/Dichthuatasean
- Website: https://dichthuatasean.com/lien-he/
- Văn phòng Hà Nội: Số 28 Liễu Giai, Ba Đình, Hà Nội
- Văn phòng Sài Gòn: Số 441 Lý Thái Tổ, P.9, Q.10, TP.HCM